نووسینی: مامۆستا عەبدوڵڵا سەمەدی
حاجی هاشم نانەوازادەگان، نێوێکی نائاشنا، شاعیرێکی غەریب و عاشقێکی دڵسووتاو بوو. لە کاتێکدا کە شێعر و ئاوازەکانی ئەو لە هەموو پارچەکانی کوردستان، لە سەر زاری گەورە و بچووک زەمزەمە ده‌کرێ، هیچ کەس ناوی نازانێ و جگە لە خزم و کەس و دەوروبەرییەکانی نەبێ، کێ هەیە بزانێ هاشمی نانەوازادەگان کێیە؟ کام عاشقی دوور لە یاری بە مەرام نەگەیشتوو هەیە کە شەو هەتا بەیانی ئەسرینی گەرمی هەڵنەوەراندبێ و بەم ئاواز و گۆرانییە دڵی شکاوی خۆی نەلاواندبێتەوە:
کۆچی یارم کۆچی سوورە
بەهارە خێڵ بەرەو ژوورەڕەببی قاسید کوڕت مرێ
یاخوا ئەو کۆچەت سەر نهگرێچونکە یارم لە من دوورە، لە من دوورە …
کە مەجنوون وێڵی شاخان بوو، کە لاس شەیدای خەزاڵ بوو، کە مەم گیانی خستە پێناوی ئەوینی زین، هیچیان دڵێکی شەیدای وەکوو “هاشم”یان نەبوو، بەڵام چارەنووس وابوو کە ئەم لە بێدەنگی و غەریبیدا سەر بنێتەوە و ئەوان مەشهووری گشت عالەم بن.
شەست و شەش ساڵ لەمەوبەر، لە شاری مەهاباد “هاشم” لە دایک بوو. سایەی میرزا ساڵحی باوکی زۆر لە سەر نەمایەوە و هەر زوو قورسایی ژیان و جەور و جەفای زەمانەی کەوتە سەر شان. بەڵام سەرەڕای گشت ئەمانە، دڵێکی ناسک و پڕ لە ئەوین و جوانیی هەبوو کە وەکی کانیاوێک عیشق و خۆشەویستی لێ‌هەڵدەقوڵی
لە کاتێکدا کە مێرمنداڵێک پتر نەبوو، گیرۆدەی عیشقی ئامۆزایەکی خۆی بوو. غیرەتی پیاوانە و تەوژمی ئەوینی ئاگراوی وای لێکرد کە بە ئاشکرا بەردەرکی ماڵی خۆشەویستەکەی بگرێ و داوای دۆتمام بکا. بەڵام لەبەر بێکەسی و هەژاری و دەستەنگی، بە تەوس و تانە هەموو جار دەریاندەکرد و بە گەمە لێیان دەڕوانی. ئەو بە بیری تازە پێگەیشتوو و ساوای خۆی، شەو دادەنیشت و لەگەڵ شۆڵەی لەرزۆکی شەم دەدوا. وتەکانی شێعر بوون، شێعرەکانی دەخستە نێو قالبی ئاوازێکی حەزین و غەماوی و بۆ سبەینێ‌ڕا بە گوێی هاوڕێ و ئاواڵی نزیکی خۆی، محەممەدی ماملێ ی دەسریواند و دەیکردە گۆرانییەکی جاویدانی کە هەر زوو بە گشت کوردستاندا بڵاو دەبۆوە، بەبێ ئەوەی هیچ کەسێک بزانێ ئەم گۆرانییە هی کێیە؟لە چ سەرچاوەیەک هەڵقوڵیوە؟ و لە چ کارەساتێکی دڵتەزێن دەدوێ؟
دایکی دەیگێڕاوە، دەیگوت: شەوێک بە پرتاو دەیەویست لە ماڵێ وەدەرکەوێ، پێشم گرت. قورئانێک و خەنجەرێکی لە باوەشدا بوو. کە دواندم لێی تێگەیشتم بڕیاری وایە بەم شەوە بچێتە سەر مامی. خەنجەری لە سەر سینگ ڕاگرێ و قورئانی لە بن سەر دابنێ و پێی بڵێ؛ یا ئەوەیە دەتکوژم، یا بەم قورئانە سوێند بخۆ “شازدە”م بدەیتێ.
ئەم کارانەی هاشمی عاشق وای لە مامی کرد کە بە شەوی تاریک کچەکەی لە خزمێکی خۆی مارە بکا و کوتوپڕ بیگوێزێتەوە.
هاشمی دڵشکاو کە لە گەیشتن بە خۆشەویستەکەی نائومێد بوو، جارێکی تر لزگەیەک لە دڵتەزێنترین گۆرانییەکانی کوردی بە دەنگی زۆڵاڵی محەممەدی ماملێ بە گشت کوردستاندا بڵاوکردەوە کە ئێستاش پاشی پەنجا ساڵ، تین و سۆزی خۆیان لە دەست نەداوە و هەستی بیسەر دەبزوێنن…
بێ‌نەسیبم عەزیزم، بێ‌تۆ غەریبم
بە بەرچاومیدا دەبەن، یار بۆ ڕەقیبم
دڵ‌شکاوم نێوی دڵم، پێت نێ لە چاومخوایە ئاگات لە لەیلا بێ
ڕەببی ئەسپاردەی ئەڵڵابێلە کۆچی نامرادی، خەمە بەشی مە
خەمێ مەخۆ عەزیزم، خودا کەریمە
دڵی شەیدا و بێقەراری هاشم بەم شکانە تێکنەشکا. پاشی ماوەیەک کەوتە داوی ئەوینی کیژۆڵەیەکی باڵابەرز، چاوکاڵ و ئاشقکوژی تر بە ناوی کوبڕا. بەڵام سەرەڕای خۆشویستنێکی دوو لایی لە مابەینی هاشم و کوبڕادا، چارەنووس وابوو ئەمجارەش بە دڵشکاوی و نائومێدی بکەوێتە گێژاوی غەم و خەفەت. بەرهەمی ئەم دەورەش ملوانکێکی ڕەنگینی گۆرانی و ئاوازی کوردی بوو کە جگە لە شاری بچکۆلە و خنجیلانەی سابڵاغی ئەو سەردەم، لە دەرەوە کەس نەیزانی دانەری ئەم شێعر و ئاوازانە کێیە؟ و چ بەسەرهاتێکی غەماوی هەیە و ئەم وشانە لە چ دڵێکەوە هەڵقوڵیون؟
لە کونجی قەفەسدا بە سەد ناڵە دەخوێنم
هەناوم نەماوە لەبەرچی نایە شوێنم
هاشم بە چەشنێکی نەویستە و چارەنووسێکی هەروایی ژنی هێنا و ماڵی پێکەوەنا. کات فڕی و زەمانە تێپەڕی. سێ منداڵی هەبوون کە کۆتری ئەوینی هەروا شەیدا و بێ‌هێلان دەسووڕایەوە. بەڵام ئەمجار بۆ دوایین جار گیرۆدەی عیشقی کەژاڵ بوو؛ کچە کوردێکی نەشمیلی سابڵاغی، شێوەتەرزێکی نەونەمام، کە وەکی ئاسکێکی سڵ، بیری ورووژاندبوو و خەیاڵی ئەوی بە تەواوی وەحشی کردبوو. کەژاڵیش ڕوحی لە دەوری ئەو دەگەڕا و دڵی نابووە پێناوی عیشقی یارە دڵسووتاوەکەی. بە ڕواڵەت چ لەمپەرێک نەمابوو، کەچی دایکی و نزیکانی خۆی لێی چوونە بن باوکی کەژاڵ و داوایان لێکرد دان بەم کارە دانەنێ و لێگەڕێ هاشم لە سەر ژیان و ژن و منداڵی خۆی دابمەزرێ. باوکی کەژاڵ بە ناچاری کچەکەی خستە کێژاوی چارەنووسێکی نادیار و بە زۆر هەڵیداشتە شاری تەورێز و لە خزمێکی خۆی مارە کرد تاکوو ئەم ئاگرە دابمرکێنێ و کۆتایی بەم تراژدییە بێنێ.
ئەو ڕۆژەی کە کەژاڵ قەرار بوو بۆ هەمیشە کۆچ بکا و هەموو شتێک کۆتایی پێبێ، هاشم دەستی دابووە خەنجەر و بڕیاری وابوو تارای بووک بە خوێنی خۆی بڕازێنێتەوە و کۆچێکی سوور وەڕێ‌بخا. بۆ ماوەیەک پێشی ئەو کارەی گرت و دیسان لزگە و بەرمووری ڕیزە گۆرانییەک بە کوردستاندا بڵاو بووەوە کە جگە لە شاری سابڵاغ، لە هیچ کوێیەک نەیاندەزانی ئەم گۆرانی و دەیان گۆرانی تر مانایان چییە و کێ ڕێکی خستوون کە دەڵێ:
من عاشقم وێڵ و شەیدا
بۆ سوورە گوڵ دەو باغەیدا
ئەی سایە لار، ئەی گوێ بە گوار!
دەمرم لەبەر کۆچی دوورت
خوێنی منە کۆچی سوورت، کۆچی سوورت…
ئەوە دوایین ئەوینی هاشم بوو کە تا ڕۆژی هەینی، کاتژمێر 5/5ی ئێوارەی 16 ی بەفرانباری 1373 (= 6 ی ژانویەی 1994) کە دڵی لە کوتان کەوت، هەرگیز فەرامۆشی نەکرد و بەو عیشقەوە مرد.
یەک دوو ساڵ بەر لە مردنی، کەژاڵ کە پیرەژنێکی تێکشکاو و لەپێ‌کەوتوو بوو، بە بیانووی کڕینی کووتاڵ لە دووکانەکەی وەژوور دەکەوێ و مەزندەی ئەم پارچە و ئەو پارچەی لێ‌دەپرسێ. هاشم وەکی مشتەرییەک لێی دەڕوانێ و تاریفی پارچەکانی بۆ دەکا و لە مەزندەکانیان دەدوێ. کەژاڵ کە هەست بەوە دەکا هاشم وەکی بیانییەک لێی دەڕوانێ و نایناسێتەوە، پێی دەڵێ: حاجی‌ئاغا نامناسی؟!
ئەویش دەڵێ: بە خودای پێم وانییە بە خزمەتت گەیشتبم!
پێی دەڵێ: ئەمن کەژاڵم!
حاجی هاشم دەستی شل دەبێتەوە و لە سەر جێگەی خۆی دادەنیشێ و کەژاڵ وەدەردەکەوێ. پاشی نزیک بە چل ساڵ، ئەوە دوایین یەکتر بینینی هاشم و کەژاڵ دەبێ، بەڵام چ بینینێکی غەماوی و دڵتەزێن!
حاجی هاشمی نانەوازادەگان سەرەڕای ئەم بەسەرهاتە بە سۆزە، تەنانەت لە شاری خۆی نێوێکی نائاشنا و شاعیرێکی غەریب بوو. لە بێدەنگی و گومنامیدا ژیا. پاشی مردنی کە چاوم بە نووسراو و شوێنەوارەکانیدا گێڕا، تازە زانیم خاوەنی پتر لە 150 گۆرانییە کە چ لە ڕوانگەی ئاواز و دانان، چ لە ڕوانگەی شێعر و سۆزەوە لووتکەی گۆرانیی کوردییان تەرخان کردووە و مەشهووری دوورترین شوێنەکانی کوردستانن، بە بێ‌ئەوەی هیچ‌کەس خاوەنەکەیان بناسێ یا تەنانەت ناوی بیستبێ. ئەوەتا چەند جار گۆرانییەکانی محەممەدی ماملێ و حەسەن زیرەک چاپ و بڵاوکرانەوە، بە بێ‌ئەوەی ناوێک لە حاجی هاشم لە ئارادا هاتبێ.
شێعرەکان ئەوەندە ڕێک و ڕەوان و لەسەر زاران خۆشن، کە تەنانەت لە شارەزایان کەم کەس هەیە بە فولکلۆریان دانەنێ و پێی وابێ خاوەنێکی سەربەخۆیان هەیە.
ئایا تۆ خۆشت تا ئێستا ئەمانەت هەر بە فولکلۆر نەزانیوە :
– ئەوڕۆ یاری نازەنین چوە سەیرانێ
قەولی داوە بێتەوە، دێتە ژوانێ
شەرتە سوێندی بۆ دەخۆم بە قورئانێ
قەولە یاری هەڵگرم، تێر دەباوەشی گرم
یاری شۆخ و نازەنین، یاری مەه جەبین…
– ئەی بولبولی دڵ‌غەمگین، یار یار یار یار
تێر تێر با بۆ یەک یگرین، یار یار یار یار
یاری جوانم، یار یار یار
من بۆ دڵ و تۆ بۆ گوڵ بچریکێنین
هەردووکمان شەیداین بۆ گوڵ، دڵ بە خوێنین…
سەر کوڵمەت عەینی قەندە
دنیا بە بێ جەماڵت
زیندان و کۆت و بەندە…
– تەنیا من دەگریم، یار بێ خەیاڵە
شەرتم بردە سەر، شەرتی حەوت ساڵە…
– گۆوەندە، زەماوەندە، دڵم بەندە، بەو دم قەندە لێ‌لێ
سەر و ڕوح دانانە
جێ‌ڕاوگەی بازانە
مەیدانی شێرانە
بەو تیرەی بێ ئامانی تۆ دڵ بۆتە نیشانە
پێ‌بەندی داوی زولفی تۆ دەردی بێ‌دەرمانە…
– بەو قورئانەم ئەسپاردوە
بۆ خۆی لێکی کردەوە
حەوت جاری دەست پێدادا
بۆ سەر تاقەی بردەوە
دایک و بابی باعیس بوون
پەشیمانیان کردەوە
حەوت ساڵان دە جێی دابن
بە ئاویلکەی مەرگەوە…
– سوێندم خواردوە خودایە، چیدی دڵداری ناکەم
دڵ و دین بوو، هەمووی چوو لە سەر تاقە گوڵەکەم
لە سەر هیچ و خۆڕایی، وەلای ناوم گوڵەکەم…
– ئەو گوڵەی مەشهووری گشت عالەم بوو کوا؟ یادی بەخێر
لوتفی وی دەرمانی دەردی من بوو کوا؟ یادی بەخێر
چۆن دەبێ فکری نەبێ، تیری لە جەرگم کارییە
ئەو دەمەی بوومە نیشانەی تیری وی، یادی بەخێر…
– تا بە کەی دوور لە چاوی لەیلا بم
دوور لە ئاوایی شێت و شەیدا بم
مەست و ڕیسوا لە کێو و سەحرا بم
دوور لە یاران لە بەحری غەم‌دا بم…
– ماڵە بابم بێ‌وەفا
سەبرم نەما، تاکەی جەفا
سینگی باغی باسەفا
لێم زیزە لێم زیزە چاو جوانێ
گەوهەری یەکدانەیە، دەم قەند و ڕوو ماهی تابانێ…
– عەزیزم بەیانی کە گوڵ عەتری دەڕێژێ
کە بولبول دەخوێنێ، کە سۆفی دێتە نوێژێ
لە کونجی قەفەسدا بە سەد ناڵە دەخوێنم
هەناوە نەماوە، لەبەر چی نایە شوێنم
لە هیجرانی ویسالت لە دووری خەت و خاڵت
هەتا هەم دەخوێنم، دەناڵێنم
هەتا نەوگوڵی خۆم بەدەست دێنم
کەژاڵێ، کەژاڵ گیان لەبەر چی نایە شوێنم
لەبەر چاوی بازت، لەبەر جەرگی بەخوێنم…
– من لە عیشقی تۆ کزم چاو ڕەشی کارمامزم بولبولی سەرمەست
بێنە کوڵمەت هەڵمژم من لە دووری تۆ دژم دولبەرەی چاومەست…
– …
هەرچەند حاجی هاشم لە گومناویدا ژیا، بەڵام هونەرمەندان ژیانیان لە دوای مەرگ دەست‌پێدەکا. ئەو بە بەجێهێشتنی گەنجینەیەک لە ئاواز و گۆرانی و شێعر و نووسراوە و لێکۆڵینەوە، ناوی خۆی جاویدانە کرد.
ئەوین بە پێی سەردەم و تەمەن قالب دەگۆڕێ، بەڵام لە هەر شێواز و ڕواڵەتێکدا بێ، هەر ئەوینە. کە حاجی هاشم پلەی تەمەنی بەرەو ژوور چوو، ئەوینەکەی لە قالبی عیرفاندا خۆی نواند:
هەزاران قارەمانی وەک سیامەند
کە ئایەت بوو لە بۆ سەنعاتی خواوەند
کچی ئەفراسیاب، خانم مەنیژە
کە ئاشقی بیژەنە ئەو ناسکە کیژە
هەزاران عاشقی وەک شیرن و فەرهاد
کە جوان هەڵکەوتبوون وەک داری شمشاد
هەزاران سۆفی وەک شاهی نەقشبەند
کە فانی بوون لەگەڵ عیشقی خوداوەند
هەزاران ئەنبیا و خاسانی ڕێی حەق
کە تێکەڵ بوون بە عیشقی زاتی موتڵەق
ئەوانە نامرن هەر جاویدانن
ئەوانە ئایەتی سیڕڕی نیهانن…
ئەم چەشنە لە ئەوین، تایبەتی خاسان و گەورەپیاوانە. ئەمجار دڵی شەیدای دایە بنەماڵەی شێخەکانی نەهری و خانەدانی نیشتمانپەروەری شەمزینان. کەوتە سەر ڕێبازی وەفایی. بەرهەمی ئەم دەورەی ژیانی، گەنجینەیەکە لە شێعری عیرفانیی کوردی کە لە شێوازی غەزەل و پێنج‌خشتەکی و چوارینەدا ئەدەبی کوردی پێ‌دەوڵەمەند و هەمیسان ناوی خۆی پێ هەمیشەیی کرد. لەسەر ئەم ڕێبازە دەڵێ:
خوداوەندا بە نێوی تۆ وجوودم هاتە دونیایە
بە نێوی تۆش لە دونیا کۆچ دەکەم بو داری عوقبایە
غەم و شادی و زیان و سوود و کەیف و خۆش و ناخۆشی
ئەوی دیتووم و بیستوومە بە ئەغیاری و بە بێ‌هۆشی
بە نێوی تۆی دەهێنم حاسڵ و قازانج و دەسمایەم
تەواوی دێنمە خزمەت تۆ، یەقین نابووت و بێ‌مایەم
حەکیم و مێهرەبان و قادر و بەخشندە و دانای
خەتاپۆش و عەلیم و واحید و بێ‌وێنە و زانای
لە وەختێکدا قەزات نارد، بێ‌پەنام هەر دێمە دەرکی تۆ
خودای دیکە نییە من بچمە دەرکی وی بە غیری تۆ…
ڕەبی لێم وەرنەگێڕی ئەو حەواس و قەلب و ئەعزایە
لەسەر تۆ ڕا تەمەننای خۆم بەرم بۆ عەبدی بێ‌مایە
شەرابی عەشقی خۆتم پێ‌عەتاکەی، مەستی خۆتم کەی
فیدای خۆتم کەی و مەستی شەرابی دەستی خۆتم کەی.
***
هەر لەسەر ئەم ڕێبازە، لە پارچەیەکی تردا دەڵێ:
چاهی کەنعانە عیشق، مەردی دەوێ لێی بێتە دەر
سەد هەزاران کەس لە دوای ئەو گەوهەرەن نەسلی بەشەر
شەم کە ڕۆدەڕژێ بە تینی ئاوری خۆی کەم کەمە
ڕێ‌وڕەسمی عاشقی ڕێگایەکی زۆر حاستەمە
ڕێیەکی باریک و پڕ هەڵدێر و پڕ پێچ و خەمە
تا مەقامی وەسڵی ڕووی دڵبەر هەمووی دەرد و غەمە…
سەر نەبێ لایق نییە بۆ وەسڵی زاتی کردگار
عەینی ئیسماعیل سەرت حازر کە بۆ قوربانی یار
بەسیە هاشم، گەوهەری مەعنی وەدەس تۆ ناکەوێ
ئەو کەسەی تالیب بە عیشقی مەعنەوین نانوون شەوێ.
***
و هەروەها لە پتر لە 900 چوارینەدا لە سەر ئەم ڕێبازە دەدوێ و دەڵێ:
ئەگەر شەشدانگی دنیا موڵکی تۆ بێ
هەزار ساڵی تەواویش عومری تۆ بێ
بزانە عاقیبەت قەبرە مەکانت
لە حەق غافڵ مەبە و ئاگات لە خۆ بێ
***
حەمدی تۆ دەکەم موستەحەقی حەمد و سەنای
تۆ لایقی، سوژدەت دەبەمێ، چونکە خودای
مەخلووقم ئەمن، سوژدە دەبەم، تەسلیمم
هەر تۆ بە موناجاتی دڵی من ئاگای
***
ڕۆژێک دێ وجوودی من و تۆ بۆتەوە خۆڵ
وەک خۆیەتی، نابزوێ چیا و دەڕڕە و دۆڵ
پێت وانەبێ ئەم وجوودە فانی نابێ
کوڵمی گەش و چاوی پڕ لە عیشق و کاکۆڵ
———-
لیستەی گەنجینەی بەرهەمەکانی حاجی هاشم، ئەمانەن:
(1). دەستنووسی گۆرانییەکانی لە دەفتەرێکدا، پتر لە 500 لاپەڕە و 150 گۆرانی.
(2). دەستنووسی دیوانی شێعرەکانی لە دەفتەرێکدا، پتر لە 300 لاپەڕە و 60 پارچە شێعر لە غەزەل، قەسیدە، پێنج‌خشتەکی و مەسنەوی کە بابەتەکانیان پیاهەڵدانی سروشت، عیرفان، نیشتمانی، سروود، شێعری بۆنە و هەجون.
(3). دەستنووسی چوارینەکان لە دەفتەرێکدا، پتر لە 300 لاپەڕە و 900 چوارینە.
(4). کەشکۆڵ، دەفتەرێکە لە 98 لاپەڕەدا، کە 88 پارچە شێعری خۆی و شاعیرانی تری فارس و کورد بە زمانی فارسی و کوردی لە غەزەل و قەسیدە و قەتعە و فەرد تێدا نووسیوەتەوە. ئەم دەفتەرە گەلێک شێعری بەنرخی بڵاونەکراوەی هەندێ شاعیری ناسراو و نەناسراوی تێدایە.
(5). دەستنووسی داو و دەرمانی خۆماڵی، ئەم دەفتەرە 97 لاپەڕەیە و لە باسی نەخۆشییەکان و دەرمانی خۆماڵی دەدوێ کە بە چەشنی نوسخە ڕێکی خستووە و سەرجەم 269 نوسخەی بۆ دەیان نەخۆشی تێدایە و سەرچاوەی هەر نوسخەیەکیشی دەست‌نیشان کردووە. سەرجەمی نوسخەکان لە زاری ئەم و ئەو و پیرەپیاوان و شارەزایان و پزیشکەکان وەرگیراوە کە ژمارەی ناوی ئەو کەسانە 70 دانەیە. پێشەکییەکی کورتیشی بۆ ئەم دەفتەرە نووسیوە لە دوو لاپەڕەدا.
(6). پتر لە 11 دەفتەری دەستنووس کە بابەتی هەمە جۆریان تێدایە و بریتین لە ناوی سەدان گیاوگۆڵی کوردستان و پتر لە سەد پەلەوەر و جانەوەر و چەند کورتە باسی مێژوویی وەک مێژوولکەی بنەماڵەی نانەوا، مێژوولکەی عەشیرەتی مەنگوڕ، لیستەی کارەساتە مێژوویی‌یەکانی مەهاباد، پێش‌نووسی شێعرەکانی خۆی، هەڵبژاردەی گۆرانییەکانی خۆی، گاڤژمێری و فولکلۆر و…
(7). دەستنووسی دیوانی فارسی وەفایی، بریتی‌یە لە غەزەل، پێنج‌خشتەکی و چوارینە لە 96 لاپەڕەدا کە لە 8/1/1371 لە ڕووی نوسخەی کاک یۆسفی ژیان نووسیویەتەوە. کاک یۆسفیش لە 1/1/1343 لە ڕووی نوسخەی دەسخەتی میرزا عیسای گەورک کوڕی میرزا عەبدولڕەحمان نووسیویەتەوە کە میرزا عیسا لە ساڵی 1322 ی کۆچی مانگی، ئەم نوسخەیەی دوو ساڵ دوای کۆچی دوایی وەفایی کۆکردووەتەوە. هەڵبەت دەستنووسەکەی میرزا عیسا بریتی‌یە لە شێعرە کوردی و فارسییەکانی وەفایی، بەڵام کاک یۆسفی ژیان، کاتی خۆی تەنیا فارسییەکانی لە ڕوو هەڵگرتووەتەوە.
* * *
سەردەمێک لە ژیانی حاجی هاشم بە ڕاو و شکار، سەردەمێک بە تەبعید و دوورخرانەوەی بۆ شاری دامغان و سەردەمی دواییشی بە کۆهنەوەردی و شاخەوانییەوە بهووری. بەڵام سەردەمی ئەوین و دڵدارییەکەی لە هەوەڵ تا ئاخری ژیانی تەرخان کرد.
وەکی خۆی لە گۆرانیی ئەی گوڵفرۆش دا دەڵێ:
.
مەسەلەی مەشهوورە نەقڵی فەرهادی
لە ڕێگەی شیریندا چەندی جەفا دی
شـەهیدی ئەو ڕێـیە ویـردی زوبانن
مـردن بۆ عاشق نییە، هەر جاویدانن
——————————- تەواو————————-
[مه‌هاباد، 5ی ڕێبه‌ندانی 1373ی هه‌تاوی/1995ی زایینی]
عەبدوڵڵا سەمەدی
